Πολλές φορές δεν είναι ότι το παιδί δεν μας ακούει, αλλά ότι εμείς δεν έχουμε πρώτα ακούσει εκείνο — τις ανάγκες, τα συναισθήματα, τις σκέψεις του. Κι αυτό έχει συνέπειες στην καθημερινότητά μας, ειδικά σε στιγμές που δοκιμάζονται τα όριά μας.

Ένα προσωπικό παράδειγμα: Χτες το βράδυ (όπως και κάθε βράδυ, εδώ που τα λέμε), χρειάστηκε να πω πάνω από δέκα φορές στη 10χρονη κόρη μου να μαζέψει τα παιχνίδια της και να πάει για ύπνο. Όταν επιτέλους το έκανε, αντί να ξαπλώσει, πήγε στο μπάνιο... να κόψει τα νύχια της! Τότε, ξύπνησε μέσα μου ο Darth Vader, η Κρουέλα ντε Βιλ και ο Σάουρον μαζί — και το "ΠΗΓΑΙΝΕ ΓΙΑ ΥΠΝΟ ΤΩΡΑ!" πρέπει να ακούστηκε σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων.

Και παρόλο που μπορεί με αυτόν τον τρόπο να "υπέκυψε" προσωρινά, η αλήθεια είναι ότι τέτοιες εκρήξεις δεν βοηθούν πραγματικά. Δεν ενισχύουν τη συνεργασία, δεν χτίζουν εμπιστοσύνη. Αντίθετα, διαβρώνουν τη σύνδεση.

Σύμφωνα με τη Reem Raouda, Πιστοποιημένη Σύμβουλο Συνειδητής Γονεϊκότητας, τα παιδιά ανταποκρίνονται πολύ καλύτερα όταν αισθάνονται συναισθηματικά ασφαλή και σεβαστά. Όταν νιώθουν ότι έχουν χώρο να εκφράσουν αυτό που βιώνουν, χωρίς να φοβούνται την απόρριψη ή τον θυμό μας.

Παρακάτω θα βρεις 6 φράσεις που μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά στην καθημερινή επικοινωνία με το παιδί σου:

«Σε πιστεύω»

Πολλά παιδιά δεν συμμορφώνονται όχι από πείσμα, αλλά επειδή νιώθουν ότι οι ανάγκες τους αγνοούνται. Η κόρη μου δεν ήθελε να κοιμηθεί, όχι γιατί προσπαθούσε να με εκνευρίσει, αλλά γιατί χρειαζόταν ακόμα λίγη επαφή — να περάσουμε χρόνο μαζί.

Λέγοντας «Σε πιστεύω», αναγνωρίζεις το βίωμά του. Είναι ένας τρόπος να δείξεις ότι το ακούς, χωρίς απαραίτητα να συμφωνείς με τη συμπεριφορά του. Αυτό χτίζει εμπιστοσύνη, και κάνει το παιδί πιο πρόθυμο να σε ακούσει στη συνέχεια.

Πες: «Σε πιστεύω, καταλαβαίνω ότι θέλεις να κάτσουμε κι άλλο μαζί. Κι εγώ θα το ήθελα. Όμως επειδή αύριο έχεις σχολείο, είναι σημαντικό να ξεκουραστείς.»

«Έλα να βρούμε μαζί μια λύση»
Όταν δίνουμε εντολές χωρίς διάλογο, προκαλούμε άμυνα. Όταν όμως προσκαλούμε το παιδί στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, νιώθει ότι έχει λόγο — όχι ότι του επιβάλλεται κάτι.

Αντί για: «Μάζεψε τα πράγματά σου τώρα!»

Πες: «Βλέπω ότι δεν έχεις διάθεση τώρα. Θες να βρούμε μια στιγμή που να σου ταιριάζει και να δούμε πώς θα το οργανώσουμε μαζί;»

Έτσι, καλλιεργείς συνεργασία και σεβασμό, χωρίς να χαλαρώνεις τα όρια.

«Καταλαβαίνω πώς νιώθεις»

Σε στιγμές έντασης, το παιδί δεν χρειάζεται κριτική — χρειάζεται κατανόηση. Όταν τα συναισθήματά του αναγνωρίζονται, σταματά να παλεύει για να τα υπερασπιστεί.

Πες: «Καταλαβαίνω ότι νιώθεις απογοητευμένος/η. Αν ήμουν στη θέση σου, ίσως να ένιωθα το ίδιο.»

Αυτό βοηθά στην εξομάλυνση της έντασης και δημιουργεί χώρο για λύσεις.

«Σε ακούω, πες μου τι συμβαίνει»

Αν θες να ακούσει εσένα το παιδί, χρειάζεται πρώτα να νιώσει ότι το ακούς κι εσύ. Η ακρόαση δεν σημαίνει μόνο να αφήνεις το παιδί να μιλήσει — σημαίνει να του δίνεις την αίσθηση ότι τα λόγια του έχουν σημασία.

Πες: «Φαίνεσαι θυμωμένος. Θες να μου πεις τι έγινε με τον φίλο σου;»

Έτσι, αντί να αντιδράς μόνο στο “κακό” αποτέλεσμα, μαθαίνεις να βλέπεις τι το προκάλεσε.

«Είμαι με το μέρος σου»

Πολλές φορές, μέσα στη δυσκολία, το παιδί νιώθει ότι ο γονιός είναι απέναντί του. Μια τέτοια απλή φράση ανατρέπει αυτό το αίσθημα και ενισχύει τη σχέση.

Πες: «Ξέρω ότι δεν σου αρέσει αυτή η άσκηση. Πάμε να τη δούμε μαζί; Μπορεί να είναι λίγο περίεργη – δεν είσαι μόνος/η.»

Το παιδί έτσι δεν νιώθει απλά ότι του ζητάς να συμμορφωθεί – αλλά ότι έχεις ενσυναίσθηση και στήριξη.

«Είμαι εδώ για εσένα, ό,τι κι αν γίνει»

Αυτό είναι το θεμέλιο της άλλης, βαθύτερης επικοινωνίας. Ότι η αγάπη σου δεν εξαρτάται από την επίδοση, τη συμπεριφορά ή τα λάθη του παιδιού. Είσαι εκεί, σταθερά.

Πες: «Είτε περάσεις το τεστ είτε όχι, είμαι περήφανη/ος για εσένα. Θα είμαι δίπλα σου σε κάθε περίπτωση.»

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θέτεις όρια ή δεν συζητάς τις συνέπειες των πράξεων. Αλλά δίνεις χώρο στο παιδί να αποτύχει χωρίς φόβο εγκατάλειψης ή θυμού.

Το ουσιαστικότερο «μυστικό»: η συναισθηματική ασφάλεια

Καμία «μαγική φράση» δεν λειτουργεί από μόνη της. Όλες αποκτούν δύναμη μέσα από μια καθημερινή σχέση αλληλοσεβασμού και συναισθηματικής ασφάλειας. Το παιδί πρέπει να νιώθει ότι δεν είναι μόνο του, ότι το καταλαβαίνεις, ότι είσαι συνεπής στα λόγια και τις πράξεις σου.

Η σύνδεση δεν χτίζεται σε μια νύχτα — αλλά καλλιεργείται κάθε μέρα, με τρόπο που δείχνει ότι το βλέπεις, το ακούς, και το αγαπάς, όχι μόνο όταν "συμπεριφέρεται σωστά", αλλά για αυτό που είναι.