Πολλοί από εμάς έχουμε βιώσει την αίσθηση ότι φεύγουμε από την υπεραγορά με περισσότερα από αυτά που είχαμε σκοπό να αγοράσουμε. Αυτό οφείλεται στις στρατηγικές μάρκετινγκ που εφαρμόζουν οι υπεραγορές για να μας παρασύρουν σε επιπλέον αγορές. Ας δούμε τις πιο συχνές τακτικές και πώς να τις αντιμετωπίσετε:

1.Η «Διάταξη των ραφιών»

● Τα βασικά προϊόντα (γάλα, ψωμί, αυγά) τοποθετούνται στο πίσω μέρος του καταστήματος, για να διασχίσετε όλο το μαγαζί.

● Οι «προσφορές» τοποθετούνται κοντά στην είσοδο για να τραβήξουν την προσοχή σας αμέσως μόλις μπείτε.

Στρατηγική αντιμετώπισης: Κάντε μια λίστα και προσπαθήστε να την τηρείτε. Αγνοήστε τις εκπτώσεις που δεν αφορούν τα προϊόντα που χρειάζεστε.

2. «Free Tasting» (Δωρεάν Δοκιμές)

● Τα δωρεάν δείγματα (π.χ., μικρά κομμάτια τυριού ή γλυκίσματα) δημιουργούν την ψευδαίσθηση γενναιοδωρίας, ενώ στην πραγματικότητα σας κάνουν να αισθάνεστε υποχρεωμένοι να αγοράσετε.

● Η έκθεση σε νέες γεύσεις αυξάνει την όρεξη και την τάση για αυθόρμητες αγορές.

Στρατηγική αντιμετώπισης: Αν δεν σκοπεύετε να αγοράσετε, πείτε ευγενικά «Όχι, ευχαριστώ».

3. Οι «Ψυχολογικές Τιμές»

● Ο εγκέφαλος μας αντιλαμβάνεται την τιμή 9,99€ ως σημαντικά χαμηλότερη από 10€, παρόλο που η διαφορά είναι μόλις 1 σεντ.

Στρατηγική αντιμετώπισης: Στρέψτε τις τιμές στο μυαλό σας ως στρογγυλοποιημένες (π.χ., 9,99€ → 10€) για πιο αντικειμενική κρίση.

4. Η Παγίδα του «Προσφορά 3 προς 2»

● Οι προσφορές όπως «3 προϊόντα στην τιμή των 2» σας ωθούν να αγοράσετε περισσότερα από όσα χρειάζεστε.

● Συχνά, αυτά τα προϊόντα έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής, με αποτέλεσμα να καταλήγετε να πετάτε τρόφιμα.

Στρατηγική αντιμετώπισης: Ρωτήστε τον εαυτό σας: «Θα τα χρησιμοποιήσω όλα αυτά πριν χαλάσουν;»

5. Η Ψυχολογία της Μουσικής

● Οι υπεραγορές επιλέγουν χαλαρή μουσική για να επιβραδύνουν άθελά σας το βήμα. Έρευνα του Journal of Consumer Research (2023) διαπίστωσε ότι:

o Επιμηκύνει τον χρόνο παραμονής σας κατά 10–15%, αυξάνοντας τις πιθανότητες για αυθόρμητες αγορές.

o Μειώνει την αίσθηση βιασύνης, κάνοντας ακόμα και τα ακριβά προϊόντα να φαίνονται λιγότερο δαπανηρά.

Στρατηγική: Φορέστε ακουστικά με το δικό σας playlist ή σκεφτείτε από πριν τι χρειάζεστε.

6. Οσμές

● Το φρεσκοψημένο ψωμί και ο καφές δίπλα στην είσοδο δεν είναι τοποθετημένα τυχαία. Σύμφωνα με έρευνα (Food Quality & Preference, 2023):

o Οι γλυκές μυρωδιές (ψωμί, βανίλια) ενεργοποιούν τους σιελογόνους αδένες, αυξάνοντας την όρεξη ακόμη κι αν δεν πεινάτε.

o Ο εγκέφαλος συνδέει αυτές τις οσμές με ασφάλεια και άνεση, ωθώντας σας να αγοράσετε περισσότερα «comfort» τρόφιμα.

Στρατηγική: Αποφύγετε τις περιοχές με έντονες οσμές αν δεν αναζητάτε συγκεκριμένα προϊόντα.

7. Το Φαινόμενο του Vegas

● Οι υπεραγορές σχεδιάζονται όπως τα καζίνο: χωρίς ρολόγια, σχεδόν χωρίς παράθυρα και με τεχνητό φωτισμό, ώστε να χάνεται η αίσθηση του χρόνου και να μην συνειδητοποιείτε πόσο χρόνο περνάτε μέσα στο κατάστημα.

8. Επιρροή στα Παιδιά

● Τοποθετώντας παιδικά προϊόντα (σοκολάτες, μπισκότα, πατατάκια, παιχνίδια) στα χαμηλά ράφια στο ύψος των ματιών τους, τα παιδιά μπορούν εύκολα να τα πάρουν και στη συνέχεια να παρακαλούν τους γονείς τους να τα αγοράσουν. Οι υπεραγορές εκμεταλλεύονται την πίεση των γονέων για «χαρούμενα παιδιά».

Στρατηγική αντιμετώπισης: Συζητήστε με τα παιδιά πριν μπείτε στο κατάστημα για να αποφύγετε αχρείαστες αγορές.

Πώς να Ψωνίσετε Εξυπνότερα:

● Κάντε μια λίστα και προσπαθήστε να την τηρείτε .

● Αγνοήστε τις προσφορές που δεν χρειάζεστε.

● Συγκρίνετε τιμές ανά μονάδα (π.χ., €/κιλό).

● Πηγαίνετε χορτάτοι – η πείνα οδηγεί σε χειρότερες επιλογές.

Το σούπερ μάρκετ είναι σχεδιασμένο να σας κάνει να ξοδεύετε. Με λίγη συνείδηση, μπορείτε να το νικήσετε στο δικό του παιχνίδι!

Ελεάνα Λιασίδου
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

CHANGE EAT LIMASSOL
25344567

Βιβλιογραφία:

INSIDER. (2019). 10 mistakes you're making when food shopping that are costing you money. [online] Available at: https://www.thisisinsider.com/how-to-save-money-groceries-2017-6#buying-all-brand-names-8 [Accessed 5 Sep. 2019].

Berkeleywellness. (2019). Smart Supermarket Shopping. [online] Available at: http://www.berkeleywellness.com/healthy-eating/food/article/smart-supermarket-shopping?ap=201 [Accessed 5 Sep. 2019].

Reader's Digest. (2019). 15 Grocery Shopping Mistakes That Are Wasting Your Money. [online] Available at: https://www.rd.com/advice/saving-money/grocery-shopping-mistakes-that-are-wasting-money/ [Accessed 5 Sep. 2019].