Χρωστικές και συντηρητικά: Τι αντιπροσωπεύουν τα Ε στις ετικέτες των τροφίμων;
Διατροφή

Παρατηρώντας τις ετικέτες τροφίμων, όλοι έχουμε προσέξει κάποιους κωδικούς που ξεκινούν με το γράμμα Ε. Τι σημαίνουν όμως αυτοί οι αριθμοί; Πρέπει να μας ανησυχούν;
Τα πρόσθετα Ε,γνωστά και ως πρόσθετα τροφίμων, είναι ουσίες που προστίθενται σε τρόφιμα για να βελτιώσουν τη γεύση,το χρώμα και το άρωμα, την εμφάνιση, την υφή ή τη διάρκεια ζωής τους. Το “Ε” σημαίνει “Ευρωπαϊκό” και υποδηλώνει ότι αυτά τα πρόσθετα έχουν αξιολογηθεί και εγκριθεί για χρήση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Κάθε πρόσθετο Ε έχει έναν μοναδικό αριθμό και ταξινομείται ανάλογα με τη λειτουργία του.
Ποιοι είναι οι κωδικοί Ε στα τρόφιμα;
1.Συντηρητικά (E200-E299):
Τα συντηρητικά χρησιμοποιούνται για να αποτρέψουν την αλλοίωση και να επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής των τροφίμων. Εμποδίζουν την ανάπτυξη βακτηρίων, μούχλας και ζυμών.
• Παράδειγμα: E202 (Οξύ Σορβικό) χρησιμοποιείται συνήθως σε τυριά και αρτοσκευάσματα για να αποτρέψει την ανάπτυξη μούχλας.
2. Χρωστικές (E100-E199):
Οι χρωστικές προστίθενται για να ενισχύσουν ή να αποκαταστήσουν το χρώμα των τροφίμων, κάνοντάς τα πιο ελκυστικά στους καταναλωτές.
• Παράδειγμα: E102 (Ταυρταζίνη) είναι μια συνθετική κίτρινη βαφή που χρησιμοποιείται σε αναψυκτικά, καραμέλες και σνακ.
3. Ενισχυτικά Γεύσης (E600-E699):
Αυτά τα πρόσθετα ενισχύουν τις υπάρχουσες γεύσεις των τροφίμων, κάνοντάς τα πιο ευχάριστα.
• Παράδειγμα: E621 (Μονονατριούχος Γλουταμινικό ή MSG) χρησιμοποιείται ευρέως σε αλμυρά σνακ, σούπες και επεξεργασμένα τρόφιμα για να εντείνει τη γεύση.
4. Εμποτιστές (E400-E499):
Οι εμποτιστές βοηθούν στη μίξη συστατικών που συνήθως δεν αναμειγνύονται καλά, όπως το λάδι και το νερό. Βελτιώνουν την υφή και τη σταθερότητα σε προϊόντα όπως ντρέσινγκ και μαγιονέζα.
• Παράδειγμα: E471 (Μονο- και Διγλυκερίδια Λιπαρών Οξέων) βρίσκεται συνήθως σε αρτοσκευάσματα και μαργαρίνες.
5. Πηκτικές και Ζελατινοποιητικές Ουσίες (E400-E499):
Αυτά τα πρόσθετα βελτιώνουν την υφή και τη συνοχή των τροφίμων, κάνοντάς τα πιο παχιά ή δημιουργώντας μια ζελατινώδη δομή.
• Παράδειγμα: E410 (Αραβοσίτου) χρησιμοποιείται σε παγωτά και σάλτσες για να παρέχει κρεμώδη υφή και σταθερότητα.
6. Οξυντικά (E300-E399):
Τα οξυντικά χρησιμοποιούνται για να προσδώσουν μια ξινή γεύση και να βοηθήσουν στη συντήρηση των τροφίμων μειώνοντας τα επίπεδα pH, γεγονός που εμποδίζει την ανάπτυξη μικροβίων.
• Παράδειγμα: E330 (Κιτρικό Οξύ) βρίσκεται συνήθως σε αναψυκτικά, καραμέλες και κονσέρβες.
7. Αντιοξειδωτικά (E300-E399):
Τα αντιοξειδωτικά αποτρέπουν την οξείδωση των λιπών και ελαίων στα τρόφιμα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ξινίλα.Βοηθούν στη διατήρηση της ποιότητας και στην επέκταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων.
• Παράδειγμα: E321 (BHT - Βουτυλιωμένο Υδροξυτολουόλιο) χρησιμοποιείται σε σνακ και δημητριακά για να αποτρέψει την αλλοίωση.
8. Γλυκαντικά (E950-E969):
Τα γλυκαντικά προστίθενται για να ενισχύσουν τη γλυκύτητα χωρίς τις θερμίδες που σχετίζονται με τη ζάχαρη. Μπορεί να είναι φυσικά ή τεχνητά.
• Παράδειγμα: E951 (Ασπαρτάμη) είναι ένα γλυκαντικό χαμηλών θερμίδων που βρίσκεται σε διαιτητικά αναψυκτικά και προϊόντα χωρίς ζάχαρη.
Είναι όλα τα «Ε» ασφαλή;
Όλα τα πρόσθετα τροφίμων αξιολογούνται πριν από τη χρήση τους από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Ο κατάλογος της ΕΕ περιλαμβάνει μόνο τα εγκεκριμένα πρόσθετα, που έχουν αποδειχθεί επιστημονικά ότι δεν παρουσιάζουν κανέναν κίνδυνο για τον άνθρωπο. Επιπλέον, έχει προσδιοριστεί το ανώτατο επίπεδο πρόσληψης, για το οποίο μια ουσία θεωρείται ασφαλής, καθορίζοντας την Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη (ADI), δηλαδή την ποσότητα που μπορεί να καταναλώνεται καθημερινά με ασφάλεια. Η EFSA επανεξετάζει συχνά τα πρόσθετα σύμφωνα με τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις. Έτσι, εάν κάποιο πρόσθετο δεν πληροί τα κριτήρια ασφαλείας, αφαιρείται από την αγορά.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα πρόσθετα που θεωρούνται πιο «επικίνδυνα» ή αμφιλεγόμενα, κυρίως λόγω πιθανών παρενεργειών σε ευαίσθητους ανθρώπους ή ενδείξεων για αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία από την υπερκατανάλωσή τους. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις τεχνητές χρωστικές (Ε102, Ε110, Ε124, Ε127, Ε130) και στα νιτρώδη και νιτρικά πρόσθετα που συχνά συναντάμε στο επεξεργασμένο κρέας.
Για τη μεγαλύτερη ασφάλεια είναι σημαντικό:
• Να διαβάζετε τις ετικέτες και να προτιμάτε τα προϊόντα με τα λιγότερα πρόσθετα.
• Να μειώσετε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, επιλέγοντας φρέσκα και ανεπεξέργαστα τρόφιμα, που περιέχουν ελάχιστα έως καθόλου πρόσθετα.
• Να επιλέγετε βιολογικά προϊόντα, τα οποία περιορίζουν σημαντικά τη χρήση πρόσθετων.
Τα πρόσθετα Ε είναι αναπόσπαστο μέρος της βιομηχανίας τροφίμων, συμβάλλοντας στην ασφάλεια, την ποιότητα και την απόλαυση των προϊόντων. Η κατανόηση των διαφόρων τύπων προσθέτων Ε και των λειτουργιών τους μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να κάνουν ενημερωμένες επιλογές σχετικά με τα τρόφιμα που καταναλώνουν. Ενώ υπάρχουν ανησυχίες γύρω από τα πρόσθετα τροφίμων, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όταν χρησιμοποιούνται σωστά και με όρια, μπορούν να ενισχύσουν την εμπειρία μας με τα τρόφιμα χωρίς να διακυβεύουν την ασφάλεια.