Σοβαρά ερωτήματα γύρω από την ιδιωτικότητα και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης εγείρει μια νέα διαρροή εγγράφων, η οποία φαίνεται να επιβεβαιώνει αυτό που πολλοί υποπτεύονταν εδώ και καιρό: τα μικρόφωνα των κινητών τηλεφώνων μας μπορεί να "ακούν" τις συνομιλίες μας, ακόμη κι όταν δεν τα χρησιμοποιούμε ενεργά.

Σύμφωνα με έκθεση του 404 Media, διέρρευσαν εσωτερικά έγγραφα που σχετίζονται με την Cox Media Group, έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους ψηφιακού μάρκετινγκ. Τα έγγραφα περιγράφουν ένα εξελιγμένο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης το οποίο φέρεται να χρησιμοποιεί λογισμικό ενεργής ακρόασης, ικανό να αναγνωρίζει φωνές, να αναλύει τον τόνο και τις λέξεις, και να συνδυάζει αυτές τις πληροφορίες με συμπεριφορικά δεδομένα του χρήστη.

Ο στόχος; Να προσδιορίζεται με ακρίβεια η πρόθεση πίσω από κάθε φράση – για παράδειγμα αν κάποιος αναφέρει ότι σκέφτεται να αγοράσει κάτι – και να προβάλλονται αντίστοιχες στοχευμένες διαφημίσεις, προσαρμοσμένες σε πραγματικό χρόνο στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του χρήστη.

Πώς Λειτουργεί η Τεχνολογία Ενεργής Ακρόασης

Αυτό το είδος τεχνολογίας AI βασίζεται σε λογισμικό που "ακούει" συνεχώς μέσα από τα μικρόφωνα συσκευών όπως smartphones, smart TVs, ηχεία ή άλλες συνδεδεμένες συσκευές. Η καταγραφή δεν απαιτεί απαραίτητα τη συνειδητή συναίνεση του χρήστη – ούτε καν την ενεργή χρήση της συσκευής.

Οι φωνητικές εντολές αναλύονται μαζί με άλλα δεδομένα, όπως το ιστορικό περιήγησης, η τοποθεσία, ή ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο κρατά κάποιος το κινητό του. Όλα αυτά συμβάλλουν στη δημιουργία εξαιρετικά ακριβών καταναλωτικών προφίλ, που χρησιμοποιούνται από εταιρείες μάρκετινγκ για να προβάλουν εξατομικευμένες διαφημίσεις με υψηλή αποτελεσματικότητα.

Ζητήματα Ιδιωτικότητας και Ηθικής

Το πιο ανησυχητικό σημείο είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμη κάποια σαφής ή διαθέσιμη επιλογή “opt-out” – δηλαδή, τρόπος να εξαιρεθεί κάποιος από αυτήν τη μορφή παθητικής παρακολούθησης. Αυτό δημιουργεί μια κατάσταση όπου οι χρήστες χάνουν τον έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων χωρίς να το γνωρίζουν.

Η Cox Media Group, παρά τη σοβαρότητα των αποκαλύψεων, δεν έχει εκδώσει μέχρι στιγμής επίσημη ανακοίνωση ή διάψευση.
Η έλλειψη διαφάνειας σε τέτοιου είδους συστήματα, καθώς και η απουσία αυστηρών ρυθμιστικών πλαισίων, εντείνουν την ανησυχία γύρω από την ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και της μαζικής παρακολούθησης.

Τεχνολογική vs. Ανθρώπινη “Ενεργή Ακρόαση”

Αξίζει να σημειωθεί πως ο όρος "ενεργή ακρόαση" χρησιμοποιείται και στην επικοινωνιολογία για να περιγράψει μια δεξιότητα: την πλήρη και εστιασμένη προσοχή σε μια συνομιλία, με σεβασμό και κατανόηση. Αντίθετα, στην τεχνολογική της χρήση, η ενεργή ακρόαση γίνεται παθητική καταγραφή, δίχως διαφάνεια ή αλληλεπίδραση, και με πρωταρχικό στόχο το οικονομικό όφελος.

Μια Νέα Εποχή με Διλήμματα

Οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης στην υπηρεσία της διαφήμισης εισέρχονται πλέον σε μια νέα, ιδιαίτερα παρεμβατική φάση, όπου η παρακολούθηση δεν είναι πια εμφανής αλλά "αθόρυβη", αόρατη και διαρκής. Αν και τα τεχνολογικά επιτεύγματα είναι εντυπωσιακά, η απουσία ελέγχου, συναίνεσης και θεσμικής ρύθμισης θέτει σε σοβαρό κίνδυνο το θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιωτικότητα.

Προκύπτει έτσι η ανάγκη για θεσμικές παρεμβάσεις, νομοθετικές ρυθμίσεις και μεγαλύτερη διαφάνεια από τις εταιρείες που διαχειρίζονται τέτοιες τεχνολογίες. Ο απλός χρήστης πρέπει να έχει λόγο και επιλογή στο πώς χρησιμοποιούνται τα δεδομένα του – ιδιαίτερα όταν αυτά συλλέγονται χωρίς την άμεση γνώση ή συγκατάθεσή του.