Από την τέλεια εικόνα στην ψυχική φθορά
Ψυχολογία

Παρατηρώ με ανησυχία την αυξανόμενη επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως του Instagram, στην ψυχική υγεία των χρηστών.
Η πλατφόρμα αυτή, με την έμφαση στην αισθητική και την προβολή επιμελημένων στιγμών, έχει συμβάλει στη δημιουργία μιας κουλτούρας που προωθεί την "τέλεια" ζωή, συχνά αποσπασμένη από την πραγματικότητα.
Η ψευδαίσθηση της τελειότητας
Το Instagram λειτουργεί ως ένας καθρέφτης που αντανακλά μια εξιδανικευμένη εκδοχή της ζωής. Οι χρήστες επιλέγουν να μοιράζονται στιγμές ευτυχίας, επιτυχίας και ομορφιάς, αφήνοντας στο περιθώριο τις δυσκολίες και τις ατέλειες της καθημερινότητας. Αυτό δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ότι οι άλλοι ζουν καλύτερα, πιο ευτυχισμένα και πιο επιτυχημένα, οδηγώντας σε συγκρίσεις που ενισχύουν αισθήματα ανεπάρκειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Η επίδραση στην ψυχική υγεία
Η συνεχής έκθεση σε τέτοιες εξιδανικευμένες εικόνες μπορεί να προκαλέσει άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές της αυτοεικόνας. Ιδιαίτερα οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες, που βρίσκονται σε φάση διαμόρφωσης της ταυτότητάς τους, είναι ευάλωτοι σε αυτές τις επιδράσεις. Η ανάγκη για αποδοχή και επιβεβαίωση μέσω των "likes" και των "followers" μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση από την πλατφόρμα και σε απομάκρυνση από την πραγματική ζωή.
Η κατασκευή της "ψεύτικης" ζωής
Η επιμέλεια των αναρτήσεων, η χρήση φίλτρων και η επιλογή των "καλύτερων" στιγμών συμβάλλουν στη δημιουργία μιας "ψεύτικης" ζωής. Οι χρήστες παρουσιάζουν μια εικόνα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ενισχύοντας την ψευδαίσθηση της τελειότητας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αποξένωση, καθώς οι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά τα πρότυπα.
Η ανάγκη για ψυχική ενσυναίσθηση
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι πίσω από κάθε ανάρτηση υπάρχει ένας άνθρωπος με συναισθήματα, προβλήματα και αδυναμίες. Η ενσυναίσθηση και η κατανόηση μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός πιο αυθεντικού και υποστηρικτικού διαδικτυακού περιβάλλοντος.
Η ευθύνη των πλατφορμών και των χρηστών
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν την ευθύνη να προωθούν την ψυχική ευεξία των χρηστών τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της προώθησης αυθεντικού περιεχομένου και της παροχής εργαλείων για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της χρήσης. Οι χρήστες, από την πλευρά τους, πρέπει να είναι συνειδητοποιημένοι και να επιδιώκουν την αυθεντικότητα στις διαδικτυακές τους αλληλεπιδράσεις.
Συμπερασματικά
Η "ψεύτικη" ζωή που προβάλλεται στο Instagram μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στην ψυχική υγεία των χρηστών. Είναι απαραίτητο να προωθήσουμε την αυθεντικότητα, την ενσυναίσθηση και την ψυχική ευεξία στις διαδικτυακές μας αλληλεπιδράσεις, ώστε να δημιουργήσουμε ένα πιο υγιές και υποστηρικτικό ψηφιακό περιβάλλον.
Δρ. Γιώργος Μικελλίδης MD,PhD, FRCPsych,
CCT (UK) Ψυχίατρος
Διευθυντής στο Κέντρο Διακρανιακής Μαγνητικής Διέγερσης ,Cyprus rTMS
Κλινικός Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας