Έλλειψη Σιδήρου και Φερριτίνης: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται
Health

Η έλλειψη σιδήρου είναι μια από τις πιο συχνές διατροφικές ελλείψεις παγκοσμίως και επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους, ιδιαίτερα γυναίκες, παιδιά και άτομα με χρόνια νοσήματα. Συχνά συνοδεύεται από χαμηλή φερριτίνη – την κύρια αποθήκη σιδήρου στο σώμα – γεγονός που μπορεί να υποδεικνύει ακόμα και προκλινικά στάδια σιδηροπενίας, πριν εμφανιστεί αναιμία.
Τι είναι ο Σίδηρος και η Φερριτίνη;
Σίδηρος: Ιχνοστοιχείο ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά οξυγόνου στο αίμα (μέσω της αιμοσφαιρίνης), την παραγωγή ενέργειας και την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Φερριτίνη: Πρωτεΐνη που αποθηκεύει τον σίδηρο κυρίως στο ήπαρ, στον σπλήνα και στο μυελό των οστών. Τα επίπεδά της στο αίμα αντανακλούν τα αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό.
Συμπτώματα Έλλειψης Σιδήρου & Χαμηλής Φερριτίνης
Η έλλειψη μπορεί να εξελιχθεί σταδιακά, με τα αρχικά συμπτώματα να είναι ήπια ή ασαφή:
- Κόπωση, αδυναμία, υπνηλία
- Χλωμό δέρμα
- Δύσπνοια ή ταχυπαλμία μετά από ήπια άσκηση
- Ευαισθησία στο κρύο
- Τριχόπτωση ή εύθραυστα νύχια
- Πονοκέφαλοι ή ζαλάδες
- Ευερεθιστότητα ή δυσκολία συγκέντρωσης
- Επιθυμία για παράξενες ουσίες (π.χ. πάγος) – γνωστή ως «pica»
Πώς Γίνεται η Διάγνωση;
Μια πλήρης εργαστηριακή εξέταση περιλαμβάνει:
Αιματοκρίτης & Αιμοσφαιρίνη: Ελέγχουν για αναιμία.
Φερριτίνη: Κύριος δείκτης αποθηκών σιδήρου. Τιμές κάτω από 30 ng/mL μπορεί να υποδηλώνουν έλλειψη, ακόμα και χωρίς αναιμία.
Σίδηρος ορού & Κορεσμός Τρανσφερρίνης: Συμπληρωματικοί δείκτες.
CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη): Αποκλείει φλεγμονές που επηρεάζουν την αξιοπιστία της φερριτίνης.
Αίτια Έλλειψης Σιδήρου
Μειωμένη πρόσληψη: Φτωχή σε σίδηρο διατροφή (π.χ. χορτοφαγία χωρίς συμπλήρωση).
Κακή απορρόφηση: Γαστρεντερικές παθήσεις (π.χ. κοιλιοκάκη, γαστρίτιδα).
Αυξημένες ανάγκες: Εγκυμοσύνη, εφηβεία, έντονη σωματική άσκηση.
Απώλεια αίματος: Έμμηνος ρύση, γαστρεντερικές αιμορραγίες, αιμοδοσία.
Τροφές Πλούσιες σε Σίδηρο
Ζωικής προέλευσης (αιμικός σίδηρος, πιο απορροφήσιμος): Συκώτι, κόκκινο κρέας, ψάρια, αυγά.
Φυτικής προέλευσης: Φακές, φασόλια, σπανάκι, κινόα, αποξηραμένα φρούτα.
-Συνδυασμός με βιταμίνη C (π.χ. λεμόνι, πιπεριές, πορτοκάλι) ενισχύει την απορρόφηση.
-Αποφυγή ταυτόχρονης κατανάλωσης καφέ, τσαγιού, γαλακτοκομικών, που εμποδίζουν την απορρόφηση.
Αντιμετώπιση και Συμπληρώματα
Όταν η διατροφή δεν επαρκεί, ο γιατρός μπορεί να προτείνει:
Συμπληρώματα σιδήρου (ferrous sulfate, gluconate, bisglycinate): Συνήθως λαμβάνονται με άδειο στομάχι, εκτός αν προκαλούν ενοχλήσεις.
Ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου: Σε περιπτώσεις σοβαρής ανεπάρκειας ή δυσανεξίας στα χάπια.
Η αυτοδιάγνωση και η αυθαίρετη λήψη σιδήρου μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα. Πάντα με οδηγία ιατρού.
Συμπέρασμα
Η έλλειψη σιδήρου και φερριτίνης δεν πρέπει να αγνοείται, ακόμα κι αν δεν έχει εξελιχθεί σε αναιμία. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, μειώνοντας την κούραση, αυξάνοντας την πνευματική διαύγεια και υποστηρίζοντας τη συνολική υγεία.