Ο βήχας σου διαρκεί πολύ καιρό ή απλώς δεν υποχωρεί όπως στους περισσότερους μετά από ένα κρυολόγημα; Αν είναι χρόνιος, ποια μπορεί να είναι τα αίτιά του; Δες μερικές βασικές πληροφορίες για το τι μπορεί να συμβαίνει και πότε χρειάζεται να επισκεφτείς γιατρό.

Κανείς δεν θέλει να του φέρονται περίεργα επειδή βήχει, ειδικά όταν οι ιώσεις της γρίπης και του κρυολογήματος είναι συχνές. Πολλές φορές, οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να εξηγούν πως ο βήχας τους είναι αλλεργικός, νευρικός ή ψυχοσωματικός, ενώ οι ίδιοι νιώθουν δυσφορία, καθώς ο βήχας εμφανίζεται στα πιο ακατάλληλα χρονικά σημεία.

Ίσως και σε εσένα να έχει συμβεί μετά από κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού ο βήχας να διαρκεί περισσότερο από 2-3 εβδομάδες. Συνήθως είναι ξηρός, χωρίς άλλα συμπτώματα, και ξεκινά σαν ένα γαργάλημα στο λαιμό. Μπορεί να χειροτερεύει το βράδυ, να σε ξυπνάει ή να προκαλεί παροξυσμούς βήχα που δυσκολεύουν την αναπνοή. Επίσης, μπορεί να βήχεις όταν μιλάς αρκετά. Παρά τις προσπάθειες με σιρόπια, αντισταμινικά ή αντιβιοτικά, η κατάσταση μπορεί να μην βελτιώνεται.

Αυτό που περιγράφεται είναι ο λεγόμενος μεταλοιμώδης βήχας, δηλαδή ο βήχας που εμφανίζεται μετά από λοίμωξη. Για τη διάγνωση χρειάζεται να εξεταστείς από πνευμονολόγο, ο οποίος θα εξετάσει το ιστορικό σου, θα κάνει ειδικές εξετάσεις και θα λάβει υπόψη αν υπάρχουν υποκείμενες παθήσεις όπως άσθμα ή ΧΑΠ, που συχνά επιδεινώνονται μετά από λοίμωξη. Σημειώνεται πως ο επίμονος βήχας μετά από κρυολόγημα δεν σημαίνει απαραίτητα άσθμα ή ΧΑΠ, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση τέτοιων παθήσεων.

Πώς αναγνωρίζεται ο μεταλοιμώδης βήχας;

Στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί μόνος του, αν και μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικός. Ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητός, αλλά πιθανόν η φθορά της επένδυσης του αναπνευστικού προκαλεί αυξημένη ευαισθησία σε ερεθίσματα. Συχνά ο βήχας πυροδοτείται από ομιλία, γέλιο, κατάποση ή εισπνοή κρύου αέρα.

• Ένας βήχας που προέρχεται από κοινό κρυολόγημα διαρκεί συνήθως έως 3 εβδομάδες και χαρακτηρίζεται οξύς ή παροδικός.
• Αν ο βήχας διαρκεί περισσότερο από 8 εβδομάδες θεωρείται χρόνιος.
• Αν διαρκεί από 3 έως 8 εβδομάδες, ονομάζεται υποξύς βήχας και συχνά απαιτεί ιατρική αξιολόγηση, ειδικά αν υπάρχει κάπνισμα.
• Στα παιδιά ο χρόνιος βήχας είναι διαφορετική υπόθεση, καθώς συχνά οφείλεται σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις λόγω συγχρωτισμού και συνήθως δεν είναι ανησυχητικός.

Αιτίες χρόνιου βήχα

Αν ο βήχας σου κρατάει πάνω από 8 εβδομάδες, οι πιο συχνές αιτίες είναι:

Οπισθορινική καταρροή

Εκκρίσεις από τη μύτη ή τους παραρίνιους κόλπους ρέουν προς τα πίσω στο λαιμό, ερεθίζοντας τον φάρυγγα και προκαλώντας βήχα. Συχνά εμφανίζεται σε άτομα με αλλεργίες, ρινίτιδα ή παραρρινοκολπίτιδα.

Άσθμα

Μία από τις πιο συχνές αιτίες χρόνιου βήχα, με ή χωρίς άλλα συμπτώματα όπως συριγμό ή δύσπνοια. Σε μερικούς ασθενείς, ο βήχας είναι το μοναδικό σύμπτωμα. Η διάγνωση γίνεται μετά από αποκλεισμό άλλων αιτιών και ανταπόκριση σε αντιασθματική θεραπεία.

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Όξινα υγρά από το στομάχι ανεβαίνουν προς τον οισοφάγο, προκαλώντας ερεθισμό και βήχα. Συχνά συνοδεύεται από αίσθημα καύσου στο στήθος ή ξινά υγρά στο στόμα, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις ο βήχας είναι το μοναδικό σύμπτωμα.

Λιγότερο συχνές αιτίες είναι η χρόνια βρογχίτιδα, βρογχοεκτασίες, παρενέργειες φαρμάκων ή ψυχογενείς παράγοντες.

Μπορεί ο βήχας να είναι ψυχολογικός;

Σε μικρό ποσοστό, ο χρόνιος βήχας μπορεί να οφείλεται σε ψυχογενείς λόγους, που σχετίζονται με αυξημένη ευαισθησία των νευρικών υποδοχέων του βήχα. Ερεθίσματα όπως αλλαγές θερμοκρασίας, έντονες μυρωδιές ή υγρασία μπορούν να πυροδοτήσουν τον βήχα.

Ο χρόνιος βήχας δεν αντιμετωπίζεται απλά με σιρόπια ή αντιβιοτικά. Πρώτα πρέπει να βρεθεί η ακριβής αιτία του, ώστε η θεραπεία να είναι αποτελεσματική. Για αυτό είναι σημαντικό να επισκεφτείς ειδικό γιατρό.