Οι επιστήμονες καταγράφουν πλέον τα υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) στην ατμόσφαιρα από τότε που ξεκίνησαν οι σύγχρονες μετρήσεις, και όπως τονίζουν, πιθανότατα αυτά είναι τα υψηλότερα επίπεδα στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού.

Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις από το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps στο Σαν Ντιέγκο, ο μέσος όρος για τον μήνα Μάιο 2025 έφτασε τα 430,2 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Πρόκειται για την υψηλότερη τιμή που έχει καταγραφεί τα τελευταία 67 χρόνια από τότε που ξεκίνησε η παρακολούθηση. Παράλληλα, η NOAA (Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ) κατέγραψε αντίστοιχο μέσο όρο 430,5 ppm, παρουσιάζοντας αύξηση **3,6 ppm σε σχέση με το 2024.

Γιατί είναι ανησυχητικό αυτό;

Το διοξείδιο του άνθρακα είναι το κύριο αέριο του θερμοκηπίου που εκλύεται από ανθρώπινες δραστηριότητες – κυρίως την καύση ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), την αποψίλωση δασών και τη βιομηχανία. Παγιδεύει θερμότητα στην ατμόσφαιρα, λειτουργώντας σαν μια αόρατη "κουβέρτα" γύρω από τον πλανήτη, γεγονός που επιταχύνει την υπερθέρμανση της Γης και την κλιματική αλλαγή.

Ο Ραλφ Κίλινγκ, επικεφαλής του Προγράμματος CO₂ στο Scripps, δήλωσε χαρακτηριστικά:

«Άλλη μια χρονιά, άλλο ένα ρεκόρ. Είναι θλιβερό και ανησυχητικό.»

Οι επιπτώσεις σε παγκόσμια κλίμακα

Η αύξηση των επιπέδων CO₂ έχει ήδη αλλάξει ριζικά το κλίμα:

-Συχνότεροι και πιο έντονοι καύσωνες

-Παρατεταμένες ξηρασίες και πυρκαγιές

-Εντονότερα φαινόμενα καταιγίδων και πλημμυρών

- Ανοδική πορεία της στάθμης της θάλασσας λόγω τήξης των παγετώνων

Επιπλέον, το διοξείδιο του άνθρακα προκαλεί οξίνιση των ωκεανών, γεγονός που απειλεί είδη όπως τα κοράλλια, τα καρκινοειδή και άλλους θαλάσσιους οργανισμούς που βασίζονται σε ανθρακικό ασβέστιο για να σχηματίσουν τον σκελετό τους.

Επιστροφή στο παρελθόν – κυριολεκτικά

Η ποσότητα CO₂ στην ατμόσφαιρα σήμερα είναι συγκρίσιμη με εκείνη που υπήρχε πριν από 4,1 έως 4,5 εκατομμύρια χρόνια, κατά την περίοδο του Πλειόκαινου Κλιματικού Βέλτιστου. Τότε:

-Η στάθμη της θάλασσας ήταν έως και 24 μέτρα υψηλότερη από σήμερα

-Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν περίπου 3,9°C υψηλότερη

-Υπήρχαν δάση στην Αρκτική, εκεί όπου σήμερα κυριαρχεί το παγωμένο, άγονο τοπίο της τούνδρας

Πού και πώς γίνονται οι μετρήσεις;

Οι σημαντικότερες μετρήσεις CO₂ προέρχονται από το Αστεροσκοπείο Mauna Loa στη Χαβάη, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 3.397 μέτρων. Εκεί, οι επιστήμονες συλλέγουν αέρια δείγματα και μετρούν τη σύνθεσή τους μέσω ανάλυσης ακτινοβολίας και φωτός. Η τοποθεσία θεωρείται ιδανική λόγω της καθαρής ατμόσφαιρας και της γεωγραφικής απομόνωσης.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Η μείωση των εκπομπών CO₂ είναι επιτακτική. Απαιτούνται:

-Μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ήλιος, άνεμος, υδρογόνο)

-Ενεργειακή αποδοτικότητα σε κτίρια και μεταφορές

-Επαναδάσωση και προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων

-Διεθνής συνεργασία και δεσμευτικές συμφωνίες (όπως η Συμφωνία του Παρισιού)

Η επιστήμη είναι σαφής: αν δεν περιορίσουμε άμεσα τις εκπομπές, ο πλανήτης μας θα γίνει πολύ πιο εχθρικός για τις μελλοντικές γενιές.