Η εκπαίδευση στις Πρώτες Βοήθειες είναι μια δεξιότητα που όλοι οφείλουμε να έχουμε. Παρότι συχνά την αναβάλλουμε για «κάποια άλλη στιγμή», είναι από τις πιο ουσιαστικές γνώσεις που μπορεί να σώσει μια ζωή – είτε πρόκειται για έναν συνάδελφο, έναν περαστικό ή ένα οικείο πρόσωπο. Η επανάληψη της εκπαίδευσης συνιστάται κάθε δύο χρόνια, καθώς οι οδηγίες μπορεί να αλλάζουν και η πρακτική εφαρμογή χρειάζεται συνεχή εξάσκηση.

Οι Πρώτες Βοήθειες δεν περιορίζονται μόνο στην ΚΑΡΠΑ (καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση), αλλά περιλαμβάνουν και τρόπους αντιμετώπισης καθημερινών ατυχημάτων, όπως αιμορραγίες, λιποθυμίες, πνιγμονές, καθώς και βασικές τεχνικές αντίδρασης σε κρίσιμες καταστάσεις.

Σημαντικά σημεία:

Αντιμετώπιση ρινορραγίας

Η σωστή στάση του σώματος είναι ελαφρώς σκυφτή προς τα εμπρός – όχι προς τα πίσω όπως συχνά πιστεύεται. Πιέζουμε τη μαλακή περιοχή της μύτης (κάτω από το κόκαλο) με τον δείκτη και τον αντίχειρα, αναπνέοντας από το στόμα. Αν η αιμορραγία διαρκέσει πάνω από 30 λεπτά, απαιτείται ιατρική αξιολόγηση.

Μικρά και μεγάλα τραύματα

Μικρό τραύμα: Καθαρίζουμε την περιοχή με νερό ή αντισηπτικό, τοποθετούμε γάζα, ασκούμε πίεση και καλύπτουμε με επίδεσμο.

Μεγάλη αιμορραγία: Δεν καθαρίζουμε την πληγή. Φοράμε γάντια, ασκούμε άμεση πίεση με γάζα ή καθαρό ύφασμα και στερεώνουμε το επίθεμα.

Αν υπάρχει ξένο σώμα στο τραύμα

Δεν το αφαιρούμε. Αντίθετα, το σταθεροποιούμε με γάζες και επίδεσμο για να αποτρέψουμε την επιδείνωση της αιμορραγίας, και μεταφέρουμε άμεσα το άτομο στο νοσοκομείο.

Πνιγμονή και χειρισμός Heimlich

Σε ενήλικες, εκτελούνται κοιλιακές ωθήσεις (Heimlich): Δύο δάχτυλα πάνω από τον αφαλό, πίεση προς τα μέσα και προς τα πάνω.

Αν κάποιος βρίσκεται μόνος/η, μπορεί να εκτελέσει τις ίδιες κινήσεις χρησιμοποιώντας την άκρη ενός τραπεζιού ή καρέκλας για αυτοβοήθεια.

Αντιμετώπιση λιποθυμίας

Πλησιάζουμε αφού ελέγξουμε ότι ο χώρος είναι ασφαλής. Ελέγχουμε αν το άτομο ανταποκρίνεται, αναπνέει και έχει σφυγμό. Σε λιποθυμία, ανασηκώνουμε τα πόδια του για να διευκολυνθεί η αιμάτωση του εγκεφάλου. Δεν χορηγούμε νερό ή χαστούκια.

ΚΑΡΠΑ: Μία πράξη που σώζει

Η ΚΑΡΠΑ πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό, σε περίπτωση που το άτομο δεν αναπνέει. Οι πρώτα τέσσερα λεπτά είναι κρίσιμα για την αποφυγή εγκεφαλικής βλάβης. Αν υπάρχουν άλλοι παρόντες, δίνουμε σαφείς οδηγίες να καλέσουν το 166. Αν είμαστε μόνοι, καλούμε πρώτα το 166 και ξεκινάμε άμεσα την ΚΑΡΠΑ.

Ακόμα και αν η εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ από κάποιον μη επαγγελματία δεν είναι τέλεια, είναι προτιμότερη από την απραξία. Εφόσον δεν υπάρχει αναπνοή, το άτομο θεωρείται σε καρδιοαναπνευστική ανακοπή, και κάθε δευτερόλεπτο μετράει.

Και τι ισχύει με τους απινιδωτές;

Παρότι θεωρούνται απαραίτητα εργαλεία πρώτης ανάγκης, δεν υπάρχουν σε όλα τα σχολεία ή δημόσιους χώρους στην Ελλάδα. Οι απινιδωτές χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής για να επαναφέρουν τον φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι υποχρεωτικά διαθέσιμοι ακόμα και σε παιδικές χαρές ή μικρά καταστήματα. Παράλληλα, εκεί η εκπαίδευση στις Πρώτες Βοήθειες αποτελεί μέρος της βασικής κατάρτισης δασκάλων και πολιτών, κάτι που απέχει από την ελληνική πραγματικότητα λόγω γραφειοκρατίας και ελλείψεων πόρων.

Γιατί να εκπαιδευτείς;

Η γνώση Πρώτων Βοηθειών δεν σε κάνει επαγγελματία υγείας, αλλά μπορεί να είναι ο λόγος που κάποιος παραμένει ζωντανός μέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια. Δεν είναι απαραίτητο να έχεις ειδικές δεξιότητες – μόνο την πρόθεση και την ψυχραιμία να ενεργήσεις με βάση όσα έχεις μάθει.