Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή, με πρώιμα σημάδια που μπορούν να εμφανιστούν χρόνια πριν από τη διάγνωση. Η κύρια πρόκληση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι να διακριθούν τα φυσιολογικά προβλήματα μνήμης που σχετίζονται με τη γήρανση από τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια της νόσου. Ο ψυχίατρος Peter Rabins, ειδικός στη φροντίδα ηλικιωμένων, προτείνει μερικές βασικές ερωτήσεις που μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό πιθανών κινδύνων.

1.Δυσκολεύεσαι να θυμηθείς ονόματα φίλων ή συγγενών;

Η δυσκολία στην ανάκληση λέξεων ή ονομάτων είναι συχνό φαινόμενο στη γήρανση και μπορεί να εμφανιστεί ήδη από τη δεκαετία των 30 ή 40. Είναι φυσιολογικό να ξεχνάς πού άφησες τα κλειδιά ή τα γυαλιά σου.

Ωστόσο, αν ξεχνάς ονόματα στενών φίλων ή συγγενών ή σημαντικά γεγονότα της ζωής σου, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη γνωστικής έκπτωσης που αξίζει διερεύνηση.

2.Δυσκολεύεσαι να εκτελέσεις καθημερινές εργασίες που πάντα έκανες;

Αν ανέκαθεν είχες δυσκολία σε ορισμένα καθήκοντα, όπως η μαγειρική ή η διαχείριση χρημάτων, αυτό δεν αποτελεί ανησυχητικό σημάδι.

Αν όμως παρατηρείς ότι πλέον δυσκολεύεσαι σε δραστηριότητες που στο παρελθόν εκτελούσες άνετα, αυτό μπορεί να είναι προειδοποιητικό σημάδι πρώιμης άνοιας. Ο Rabins αναφέρει ότι συχνά οι οικογένειες ερμηνεύουν τέτοιες αλλαγές λανθασμένα ως «κρίση ηλικίας».

3.Έχεις προβλήματα με οργανωτικά καθήκοντα;

Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν αφορά μόνο τη μνήμη. Ένα από τα πρώτα σημάδια μπορεί να είναι η δυσκολία στην οργάνωση και εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων.

Παράδειγμα: μπορεί να θυμάσαι τα συστατικά μιας συνταγής, αλλά να δυσκολεύεσαι να τα χρησιμοποιήσεις με τη σωστή σειρά, να στρώσεις το τραπέζι και να ανάψεις την κουζίνα ταυτόχρονα. Αν αυτά τα καθήκοντα που στο παρελθόν εκτελούσες άψογα τώρα σου φαίνονται δύσκολα, αξίζει προσοχή.

4.Τι φάρμακα παίρνεις;

Ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν γνωστική δυσλειτουργία και σύγχυση. Συχνά πρόκειται για φάρμακα με αντιχολινεργική δράση, που χρησιμοποιούνται για παθήσεις όπως:

• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
• Παθήσεις ουροδόχου κύστεως
• Γαστρεντερικές διαταραχές

Συμπτώματα Parkinson

Επίσης, κάποια αγχολυτικά μπορεί να επηρεάσουν προσωρινά τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν αν μειωθεί ή διακοπεί η δόση. Αν παίρνεις φάρμακα και παρατηρείς αλλαγές στη σκέψη, συζήτησέ το με τον γιατρό σου.

5.Πώς τα πας με το multitasking;

Η ικανότητα ταυτόχρονης εκτέλεσης πολλών νοητικών διεργασιών είναι σημαντικός δείκτης. Ο Rabins συχνά χρησιμοποιεί το τεστ αντίστροφου μέτρηματος από το 100 αφαιρώντας κάθε φορά το 7.

Το τεστ δεν αξιολογεί μόνο τις μαθηματικές σου ικανότητες, αλλά την ικανότητα να διατηρείς και να επεξεργάζεσαι πολλαπλές πληροφορίες ταυτόχρονα. Αν δυσκολευτείς σημαντικά, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη γνωστικής διαταραχής που χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση.

Οι φυσιολογικές αλλαγές στη μνήμη είναι μέρος της γήρανσης, αλλά η παρατήρηση συγκεκριμένων προτύπων, όπως η δυσκολία σε καθημερινές δραστηριότητες ή η οργανωτική αδυναμία, μπορεί να βοηθήσει στον έγκαιρο εντοπισμό της νόσου Αλτσχάιμερ.

Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής, γι’ αυτό η παρακολούθηση των παραπάνω σημείων είναι κρίσιμη.