Υπάρχουν σχέσεις που ξέρεις μέσα σου πως δεν σε ωφελούν, όμως η αποχώρηση μοιάζει σχεδόν αδύνατη. Το μυαλό φωνάζει «φύγε», ενώ η καρδιά επιμένει να κρατιέται από την ελπίδα. Αυτό το εσωτερικό δίλημμα κάνει ορισμένους χωρισμούς αφάνταστα περίπλοκους.

Η αρχή της σχέσης

Συνήθως ξεκινά γοητευτικά. Σε κερδίζει η εμφάνιση, το χιούμορ, η ευφυΐα ή μια προσωπική ιστορία που σε αγγίζει. Νιώθεις ότι βρήκες κάποιον που σε καταλαβαίνει, και εκείνος δείχνει το ίδιο ενθουσιασμένος. Δηλώνει ότι θέλει να είναι μαζί σου, υπόσχεται σταθερότητα. Όμως κάτω από αυτή την εικόνα κρύβεται κάτι βαθύτερο, πιο σκοτεινό και καταστροφικό.

Η αόρατη φθορά

Με τον καιρό παρατηρείς συμπεριφορές που σε πληγώνουν:

• Αδιαφορία, συναισθηματική απουσία, έλλειψη τρυφερότητας.

• Παράλληλες σχέσεις ή εθισμούς.

• Επικοινωνία που μοιάζει επιφανειακή ή απορριπτική.

Αρχικά διαμαρτύρεσαι διακριτικά, με χιούμορ ή πικρία, για να μην τον/τη χάσεις. Όμως οι μικρές παραχωρήσεις γίνονται παγίδα χρόνου: το δέσιμο μεγαλώνει, ίσως αποκτάτε παιδιά ή κοινές υποχρεώσεις, και η σκέψη του χωρισμού γίνεται ολοένα πιο δύσκολη.

Οι δύο κλασικές αντιδράσεις

Σύμφωνα με τον φιλόσοφο Αλέν ντε Μποτόν, όταν τελικά εκφράσεις σοβαρά το παράπονό σου, συναντάς συνήθως μία από δύο απαντήσεις:

1. Η «φανερή» μεταμέλεια
   Παραδέχεται τα λάθη του, ζητά συγγνώμη, υπόσχεται αλλαγή, προτείνει ακόμα και ψυχοθεραπεία. Φαίνεται ειλικρινής, σε συγκινεί. Όμως οι αλλαγές είναι προσωρινές – απλώς για να αποφευχθεί ο χωρισμός.

2. Η απόλυτη άρνηση
   Απορρίπτει όσα λες, σε κατηγορεί ότι υπερβάλλεις ή φαντάζεσαι πράγματα. Σου λέει ότι το πρόβλημα είναι δικό σου, ότι είσαι ανασφαλής ή ζηλιάρης. Σιγά σιγά αμφισβητείς τον εαυτό σου και νιώθεις ότι «πατάς σε ναρκοπέδιο».

Και στις δύο περιπτώσεις, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: μένεις παγιδευμένος.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο να φύγεις

Η αγάπη –ή η ελπίδα για αγάπη– σε κρατά. Ο φόβος της μοναξιάς, οι κοινές αναμνήσεις, τα παιδιά ή οι οικονομικές δεσμεύσεις γίνονται δεσμά. Συχνά υπάρχει και προσωπικό ιστορικό ανεκτικότητας ή τραυματικών εμπειριών που σε κάνουν να υπομένεις.

Το βήμα προς την ελευθερία

Ο ντε Μποτόν προτείνει δύο κρίσιμες σκέψεις:

• Ρεαλισμός: «Αγαπώ έναν άνθρωπο που είναι κατεστραμμένος. Ρεαλιστικά δεν μπορεί να αλλάξει – ή χρησιμοποιεί εμένα ως άλλοθι για να μην αλλάξει.»

• Αυτογνωσία: Αναγνώρισε τα δικά σου μοτίβα (π.χ. ανάγκη αποδοχής, φόβος εγκατάλειψης) που σε κρατούν σε τοξικές σχέσεις.

Όπως οι ορειβάτες χρειάζονται συνοδοιπόρο για να φτάσουν στην κορυφή, έτσι κι εσύ χρειάζεσαι υποστήριξη:

• Έναν έμπιστο φίλο που θα σου υπενθυμίζει ότι δεν τρελαίνεσαι.

• Έναν ψυχοθεραπευτή που θα σε καθοδηγήσει να σταθείς στα πόδια σου.

Το αληθινό μήνυμα

Το να φύγεις δεν είναι πράξη σκληρότητας αλλά αυτοπροστασίας. Μπορεί να μοιάζει σαν τη δυσκολότερη απόφαση της ζωής σου, αλλά στην πραγματικότητα είναι το πρώτο βήμα προς μια ζωή όπου η αγάπη σημαίνει σεβασμό, ασφάλεια και ελευθερία.